Εκδηλώσεις
Παράλληλες Εκδηλώσεις
Οι Εικαστικοί Διάλογοι αποτελούν την πρώτη εικαστική παραγωγή της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών. Πρόκειται για μια δράση παράλληλη με το διεθνές συνέδριο Διάλογοι των Αθηνών, το οποίο αποτέλεσε αφορμή για τη δημιουργία της.
Δεκατέσσερις εικαστικοί καλλιτέχνες αποπειρώνται, χρησιμοποιώντας σύγχρονα μέσα έκφρασης (προβολές video, ηλεκτρονικών εικόνων ή φωτογραφιών, ηχητικές εγκαταστάσεις, animation, διαδραστικά έργα, κλπ.), να μεταγράψουν σε εικόνα τις προβληματικές που εγείρει ο επιστημονικός λόγος μέσα από τις έξι θεματικές ενότητες του συνεδρίου (Ταυτότητα και Ετερότητα, Ιστορία και Ιστορίες, Λόγος και Τέχνη, Δημοκρατία και Πολιτεία, Επιστήμη και Ηθική, Ποιότητα ζωής), και να απαντήσουν ο καθένας με τον τρόπο του στα ζητήματα που προκύπτουν από τη διερεύνηση και την επανεξέταση της πολιτισμικής παρακαταθήκης της αρχαίας Ελλάδας στη σύγχρονη κοινωνία.
Έτσι, προκύπτουν δεκατέσσερα νέα έργα, ειδικά δημιουργημένα για τη δράση και βασισμένα κατά κύριο λόγο στις νέες τεχνολογίες, τα οποία θα στηθούν σε πολυσύχναστους, δημόσιους (ανοικτούς και κλειστούς) ή κοινόχρηστους χώρους (π.χ. σταθμοί του Μετρό), έτσι ώστε οι πολίτες να έρθουν αναπάντεχα σε επαφή με αυτά.
Ο τίτλος Εικαστικοί Διάλογοι αναφέρεται μάλλον στον διάλογο των έργων που θα δημιουργηθούν εξαρχής με τις ενότητες του συνεδρίου, και λιγότερο στον διάλογο των ίδιων των έργων μεταξύ τους, κάτι που όμως δεν είναι απίθανο να προκύψει τελικά.
Άμεσος σκοπός της συγκεκριμένης πρωτοβουλίας δεν είναι η αναζήτηση των εν λόγω έργων εκ μέρους του αθηναϊκού κοινού, αλλά η τυχαία, απρόσμενη συνάντησή του μαζί τους, η οποία αποβλέπει στο ξάφνιασμα, στο κέντρισμα του ενδιαφέροντος και –γιατί όχι;– στη δημιουργία μίας δημόσιας συζήτησης γύρω από αυτά.
Η δράση αυτή πιστεύουμε ότι θα ζωντανέψει, θα κινητοποιήσει, θα αναζωογονήσει την πόλη, δημιουργώντας πυρήνες συμμετοχικότητας και πόλους έλξης σε περιοχές με μεγάλη κινητικότητα, καταλύοντας την αδιαφορία, τη ραθυμία ή, αντίθετα, τους έντονους ρυθμούς και την ταχύτητα, που διέπουν την αστική πραγματικότητα, σπάζοντας εν τέλει τη μονότονη καθημερινότητα.
Εάν επιτευχθεί η διαδραστική σχέση των αθηναίων πολιτών με τα έργα που θα παρουσιαστούν, η ενεργοποίηση του ενδιαφέροντός τους για τις σύγχρονες μορφές εικαστικής έκφρασης καθώς και για τη διαλεκτική σχέση της τέχνης με τον επιστημονικό, φιλοσοφικό και κοινωνιολογικό λόγο, τότε οι Εικαστικοί Διάλογοι θα έχουν πραγματώσει τους στόχους τους.
Οι δεκατέσσερις συνολικά καλλιτέχνες που συμμετέχουν και οι αντίστοιχοι χώροι παρουσίασης των έργων τους είναι οι εξής: Χρήστος Αποστολάκης – Σταθμός Μετρό Ομόνοια, Κατερίνα Αποστολίδου – Κτήριο ΑΤΕ (Οδός Πανεπιστημίου), Κωστής Βελώνης – Πληροφοριακό Κέντρο ΥΠΠΟΤ, Ελένη Καμμά – Σταθμός Μετρό Ομόνοια, Άννα Λάσκαρη – Σταθμός Μετρό Σύνταγμα, Δέσποινα Μεϊμάρογλου – Σταθμός Μετρό Ομόνοια, Νίκος Ναυρίδης – Κτήριο Παλαιάς Βουλής, Νίκος Παπαδημητρίου – Πεζόδρομος οδού Ερμού, Άγγελος Πλέσσας – Υπαίθριο parking απέναντι από την Πλατεία Κλαυθμώνος, Γιάννης Σκουρλέτης – Σταθμός Μετρό Σύνταγμα, Βασιλεία Στυλιανίδου – Σταθμός Μετρό Μοναστηράκι, Δημήτρης Τσουμπλέκας – Αίθριο Στοάς του Βιβλίου, Μάκης Φάρος – Στοά του Βιβλίου και Αλέξανδρος Ψυχούλης – Σταθμός Μετρό Μοναστηράκι.
Η δράση πρόκειται να ξεκινήσει από τις 15 Νοεμβρίου και θα διαρκέσει μέχρι τα τέλη Δεκεμβρίου 2010.
ΕΘΝΙΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ, ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΣΟΥΤΖΟΥ
ΠΑΡΙΣΙ 1900
Αρ Νουβώ και Μοντερνισμός
Θησαυροί από το Petit Palais
Μουσείο Καλών Τεχνών της Πόλης του Παρισιού
24/11/2010 – 28/2/2011
Ως παράλληλη εκδήλωση του συνεδρίου Οι Διάλογοι των Αθηνών και με την χορηγία του Ιδρύματος Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης και της Εθνικής Τράπεζας διοργανώνεται στην Εθνική Πινακοθήκη η έκθεση «Παρίσι 1900: Αρ Νουβώ και Μοντερνισμός. Θησαυροί από το Petit Palais, Μουσείο Καλών Τεχνών της Πόλης του Παρισιού».
Στην έκθεση που έχει ως κεντρικό άξονα την Παγκόσμια Έκθεση του Παρισιού, παρουσιάζονται οι αρχιτεκτονικές και καλλιτεχνικές τάσεις που επικρατούσαν στο Παρίσι κατά την μετάβαση από τον 19ο στον 20ό αιώνα.
Όπως αναφέρει η Διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης και καθηγήτρια Ιστορίας της Τέχνης, Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα: «Το 1900 είναι μια χρονολογία σταθμός. Η Παγκόσμια Έκθεση του Παρισιού, η πέμπτη και τελευταία του 19ου αιώνα (οι υπόλοιπες είχαν οργανωθεί τα έτη 1855, 1867, 1878 και 1889), προσέφερε μια συμβολική πανοραμική εικόνα της μετάβασης από τον 19ο στον 20ό αιώνα. Ήταν μια έκθεση θριαμβευτικού απολογισμού των κατακτήσεων της λήγουσας εκατονταετίας στους τομείς της οικονομίας, της βιομηχανίας, της τεχνολογίας, της επιστήμης και του πολιτισμού, ενώ ταυτόχρονα προοιωνιζόταν μια νέα εποχή ειρήνης, ευημερίας, προόδου και συνεργασίας ανάμεσα στους λαούς για τον ανατέλλοντα αιώνα. Η εκατόμβη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου έμελλε να διαψεύσει αυτό το ευημεριστικό όνειρο.
Συμβολική αποκορύφωση της Μπελ Επόκ, η Παγκόσμια Έκθεση του 1900 συνόψιζε επίσης τα αντινομικά χαρακτηριστικά της. Ο Συμβολισμός, η αναζήτηση του πνευματικού στοιχείου στη φύση και στην τέχνη, ένα πανευρωπαϊκό ρεύμα που αναπτύσσεται, στο τέλος του 19ου αιώνα, σε αντίθεση προς το Θετικισμό και το Ρεαλισμό, και η ομόλογη τάση της Αρ Νουβώ, με την οργιαστική διακοσμητική υπερβολή της, συνυπάρχουν και συγκρούονται με τις αυστηρές μεταϊμπρεσιονιστικές αναζητήσεις καλλιτεχνών όπως ο Cézanne, που έμελλε σύντομα να αναδειχθεί σε πρόδρομο του Κυβισμού. Τα τελευταία εκλεκτικά κτίρια με τα περίτεχνα και ανθηρά στολίδια, λαξευμένα στην πέτρα και στο μάρμαρο, και οι δαντελένιες σιδηροκατασκευές συναντούν τις πρώτες μοντέρνες οικοδομές από μπετόν αρμέ, που έμελλε να προσδιορίσουν την αρχιτεκτονική του 20ού αιώνα.
Αποχαιρετισμός, λοιπόν, και νέο ξεκίνημα υπήρξε η μεγάλη Παγκόσμια Έκθεση του 1900, που αποτελεί σημείο αναφοράς και στη δική μας έκθεση».
www.nationalgallery.gr / τηλ.: 210.72.35.937, Fax : 210.72.24.889
ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΥΚΛΑΔΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ
Βάσω Κατράκη – Πνοή στην πέτρα
4 Νοεμβρίου 2010 – 31 Ιανουαρίου 2011
Στο πλαίσιο του συνεδρίου Οι Διάλογοι των Αθηνών και με χορηγία του Ιδρύματος Ωνάση διοργανώνεται η έκθεση Βάσω Κατράκη – Πνοή στην πέτρα στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης η οποία παρουσιάζει αντιπροσωπευτικά έργα όλων των περιόδων της μεγάλης Ελληνίδας χαράκτριας − από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του εικοστού αιώνα στο ευρύτερο φάσμα της ελληνικής καλλιτεχνικής έκφρασης, με διεθνή αναγνώριση.
Η έκθεση διοργανώθηκε σε συνεργασία με το Κέντρο Χαρακτικών Τεχνών-Μουσείο Βάσως Κατράκη στο Αιτωλικό, από το οποίο προέρχεται ο δανεισμός των περισσότερων έργων. Την επιλογή τους καθόρισαν δύο βασικοί άξονες: ο ανθρωποκεντρικός χαρακτήρας του έργου της και η ‘συνάφεια’ της χαρακτικής της Βάσως Κατράκη στην πέτρα με τα γλυπτά έργα της Κυκλαδικής τέχνης του προϊστορικού Αιγαίου• και ταυτόχρονα, η επιθυμία να δοθεί μια όσον το δυνατόν πληρέστερη εικόνα της συνολικής δημιουργίας της.
Στην έκθεση παρουσιάζονται ξυλογραφίες και χαρακτικά σε πέτρα, σχέδια, πέτρινες μήτρες, ζωγραφισμένα βότσαλα, φωτογραφίες, καθώς και υλικό τεκμηρίωσης. Την παρουσίαση διαφωτίζουν, περαιτέρω, τα κείμενα του καταλόγου τα οποία προσεγγίζουν από διάφορες οπτικές το έργο της χαράκτριας, ώστε να προκύψει μια γλαφυρή της ψυχοσύνθεσης της δημιουργού και της δύναμης της τέχνης της.
Οι μύθοι της Κατράκη αναφέρονται σε πανανθρώπινες και διαχρονικές αξίες, οι εικόνες της καθηλώνουν, κατατείνοντας προς ένα ιδεόγραμμα που παραπέμπει στην ουσία του νοήματός τους. Μέσα από τις διαφορετικές εκδοχές του κάθε θέματος, παρακολουθούμε τις σκέψεις και τους στόχους, το αισθητικό ιδανικό της, το πέρασμα σε φόρμες εντονότερης συναισθηματικής φόρτισης. Από τα πρώτα σπουδαστικά της έργα μέχρι τις μετέπειτα μνημειακές της προτάσεις, η πρόσληψη και η απόδοση της ανθρώπινης μορφής είναι η κυρίαρχη αισθητική-θεματική επιλογή της δουλειάς της στην οποία η ενδελεχής μελέτη και ο διάλογος με την ελληνική τέχνη –από την προϊστορία μέχρι τις λαϊκές-παραδοσιακές εκφάνσεις της– παίζουν πρωταρχικό ρόλο.
Οι αναγωγές και οι αντιστοιχίες με τις μορφές των κυκλαδικών ειδωλίων είναι κάτι περισσότερο από ισχυρές– η μελέτη και το ενδιαφέρον της για την κυκλαδική τέχνη, ως σταθερά σημεία αναφοράς και έμπνευσης παραμένουν αμείωτα καθόλη τη δημιουργική της πορεία. Στις επιμηκυσμένες, αρχετυπικές μορφές των συνθέσεών της, με την αφαίρεση και τη βαθιά επεξεργασμένη απλοποίηση της φόρμας τους, η Κατράκη προάγει το ίδιο όραμα, πλάθει ένα σύμπαν εικόνων, καταθέτει μια στάση ζωής και μια κοινωνική διαμαρτυρία, εμβαθύνει στον πυρήνα της ύπαρξης, επικεντρώνεται στo πεπρωμένο του ανθρώπου, εξισορροπώντας απόλυτα το πάθος και την ανάτασή του μέσα από την υποβλητική αντίθεση του άσπρου-μαύρου.
Και δίπλα στην τέχνη της χαρακτικής, σε άμεση αλληλεξάρτηση μ’ αυτήν, η ζωή της· το Αιτωλικό και η λιμνοθάλασσα· ο Πόλεμος, η Κατοχή και η Αντίσταση· οι ανατάσεις, οι προσδοκίες και οι διαψεύσεις − καταβολές και βιώματα που καθορίζουν κάθε προσπάθεια ερμηνευτικής προσέγγισης και ανάλυσης της χαρακτικής της.
H Κατράκη θα αφοσιωθεί στην τέχνη της, την τέχνη της χαρακτικής που, με την αλήθεια, την τόλμη και την ποιητική της, τις ηθικές αξίες, το ανθρωπιστικό-οικουμενικό περιεχόμενο και την αδιαπραγμάτευτη άποψή της, συναντά και επικοινωνεί με τον αποδέκτη της, επιβεβαιώνει την αυθεντικότητα και τη σημασία της προσφοράς της.
Επιμέλεια έκθεσης: Γιάννης Μπόλης, Ιστορικός Τέχνης
Μαρία Δ. Τόλη, Επιμελήτρια, Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΥΚΛΑΔΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ / Νεοφύτου Δούκα 4 | Βασ. Σοφίας & Ηροδότου 1 / Τ. 210 7228321-3 /www.cycladic.gr
