skip to navigation
skip to content

The Athens Dialogues - An International Conference on Culture and Civilization


Τύπος

View All Press Releases

Nov. 5 2012
Δελτίο τύπου “Επιστήμη, Τεχνολογία και Ηθική”

ΕΠΙΣΤΗΜΗ, ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΗΘΙΚΗ: Αρχαίες θεωρήσεις και σύγχρονες προκλήσεις”
Ημερίδα στο Κέντρο Επιστημών του Πανεπιστημίου του Harvard, Cambridge Massachusetts

Στο αμφιθέατρο του Κέντρου Επιστημών του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ ολοκληρώθηκαν το Σάββατο 3 Νοεμβρίου οι εργασίες ημερίδας για την Επιστήμη, την Τεχνολογία και την Ηθική, που διοργάνωσε το Κοινωφελές Ίδρυμα Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης σε συνεργασία με το τμήμα κλασικών σπουδών του Πανεπιστημίου. Η διοργάνωση αποτελεί συνέχεια του προγράμματος «Οι Διάλογοι των Αθηνών», στο πλαίσιο του οποίου οργανώνονται συναντήσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό γύρω από θέματα που απασχολούν τον σύγχρονο άνθρωπο και για τα οποία η ελληνική σκέψη έχει να προσφέρει ενδιαφέρουσες και προκλητικές παραμέτρους.
Στην εισαγωγική του ομιλία ο Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής, Καθηγητής Γεώργιος Μπαμπινιώτης καλωσόρισε τους συνέδρους και τόνισε: «Η τεχνολογία συχνά θεωρείται ως παράγοντας που εκμηδενίζει τη δημιουργικότητα, προωθώντας την υλική ευμάρεια. Η επιστήμη, από την άλλη πλευρά συχνά θεωρείται απλή γνώση, ως πλήθος πληροφοριών που συχνά έρχονται αντίθετες με την όποια έννοια ηθικής. Τέτοιες πραγματικές ή πλασματικές αντιφάσεις θα μπορούσαν πιθανόν να αντιμετωπιστούν υπό το πρίσμα της αρχαιοελληνικής αντίληψης της σοφίας, που σηματοδοτεί τη μετάβαση από τη γνώση ως απλή πληροφορία στον συνδυασμό γνώσης και ήθους, άρα και ηθικής. Αντιλήψεις όπως το ήθος και η σοφία, γεφυρώνουν το χάσμα και μας βοηθούν να ξεπεράσουμε τις αντιφάσεις στις οποίες αναφερθήκαμε.
Στην Ελλάδα που σήμερα αντιμετωπίζει μία οδυνηρή οικονομική κρίση, που τείνει να εξελιχθεί σε παγκόσμια κρίση, πολλοί διανοητές και επιστήμονες είναι πεπεισμένοι ότι προκειμένου να ξεπεράσουμε την κρίση και να δημιουργήσουμε μία αισιόδοξη προοπτική, είναι αναγκαίο – μεταξύ άλλων— να διαπιστώσουμε τα προβλήματα του σήμερα και να βρούμε τρόπους να τα επιλύσουμε. Ένας εμπνευσμένος, προκλητικός, διεθνής και διεπιστημονικός διάλογος πάνω σε τέτοια ζητήματα, όπως αυτά με τα οποία ασχολείται η σημερινή διοργάνωση, μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα εποικοδομητικός στις μέρες μας. Σε τελική ανάλυση, ο διάλογος και η διαλεκτική σκέψη αποτελούν διαχρονική ελληνική πρόταση.»

Από την πλευρά του Χάρβαρντ, ο συμποσιάρχης Mark Schiefsky, επικεφαλής του τμήματος κλασικών σπουδών του Πανεπιστημίου, αναφέρθηκε στη σημασία της αναδρομής στην ελληνική σκέψη από μία σύγχρονη προοπτική και τη διερεύνηση της σχέσης μεταξύ τέχνης ως μορφής γνώσης που εμπεριέχει τις εκφράσεις της τέχνης με τη σημερινή της έννοια, της τέχνης με την έννοια της χειροναξίας και της τέχνης με τη μορφή της τεχνολογίας.

Στη συνάντηση έλαβαν μέρος διακεκριμένοι επιστήμονες, διανοητές και καλλιτέχνες που ασχολήθηκαν με το θέμα από διάφορες οπτικές. Στη θεματική «Επιστήμη, Τεχνολογία και Κοινωνία», ο κοινωνικός ανθρωπολόγος του Χάρβαρντ, Michael Herzfeld, διερεύνησε τις προοπτικές της κοινωνικής συνείδησης με παραδείγματα από την έρευνά του στην Ελλάδα, ο Κωστής Δασκαλάκης, αναπληρωτής καθηγητής στο ΜΙΤ, τη δυνατότητα κατασκευής μοντέλων αντίστοιχων με εκείνα της πληροφορικής που μπορούν να παίξουν ρυθμιστικό ρόλο στην οικονομία και την κοινωνία. Στη θεματική της φιλοσοφίας, ο Sean Kelly, καθηγητής του Χάρβαρντ, προσέγγισε την τεχνολογία ως τέχνη υπό το πρίσμα των αριστοτελικών και πλατωνικών αναφορών και ο Albert Borgmann, του Πανεπιστημίου της Μοντάνα, άντλησε υλικό από την αρχαία φιλοσοφία για την προσέγγιση σύγχρονων ζητημάτων επιστήμης και ηθικής αναφερόμενος στα στοιχεία ως πρωταρχικό πόλο φιλοσοφικής αναζήτησης, διερευνώντας παράλληλα τη σύγχρονη ερμηνεία τους. Στη θεματική της ιατρικής και της σχέσης της με την ηθική τέθηκαν ζητήματα που εμπίπτουν στον χώρο των medical humanities, δηλαδή του ερευνητικού πεδίου όπου συναντώνται η ιατρική με τις ανθρωπιστικές επιστήμες. Οι δύο ομιλητές της ενότητας διερεύνησαν ζητήματα, όπως η σημασία της αφήγησης της ασθένειας όπως αποτυπώνεται στο ιατρικό ιστορικό, αποκαλύπτοντας την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης φύσης και λειτουργίας, καθώς και ποιότητας ζωής στο σύγχρονο πολιτισμικό περιβάλλον. Τέλος, στη θεματική της τέχνης ο διευθυντής του Μουσείου του ΜΙΤ, John Durant, μίλησε για τον τρόπο με τον οποίο η τέχνη μπορεί να γίνει μέσο για την κατανόηση της επιστήμης από το ευρύ κοινό, ενώ μέσα από παραδείγματα του Μουσείου του ΜΙΤ κατέδειξε εικαστικές ποιότητες ερευνητικών πειραμάτων. Η θεωρητικός εικαστικών τεχνών και καλλιτέχνις, Suzanne Anker, έδειξε πώς επιστημονικά τεκμήρια μπορούν να εμπνεύσουν την εικαστική δημιουργία και πάνω σε ένα πλούσιο θεωρητικό υπόβαθρο να λειτουργήσουν ως εναύσματα για την παραγωγή της σύγχρονης τέχνης.

Οι ομιλητές είχαν την ευκαιρία να ανταλλάξουν μεταξύ τους αλλά και με το κοινό απόψεις στο πλαίσιο του διεπιστημονικού διαλόγου που αναπτύχθηκε και ο οποίος συνεχίστηκε μέχρι το τέλος της ημέρας. Ο διάλογος συνεχίζεται στην ιστοσελίδα των Διαλόγων των Αθηνών (www.athens.dialogues.org) και στο ηλεκτρονικό περιοδικό που επιμελείται το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ.